376.048 Labor Automatisierungs- und Steuerungssysteme
Diese Lehrveranstaltung ist in allen zugeordneten Curricula Teil der STEOP.
Diese Lehrveranstaltung ist in mindestens einem zugeordneten Curriculum Teil der STEOP.

2021W, LU, 2.0h, 3.0EC

Merkmale

  • Semesterwochenstunden: 2.0
  • ECTS: 3.0
  • Typ: LU Laborübung
  • Format der Abhaltung: Präsenz

Lernergebnisse

Nach positiver Absolvierung der Lehrveranstaltung sind Studierende in der Lage...

- einfache Programme in Ablaufsprache zu implementieren
- einfache Programme in Strukturiertem Text zu schreiben
- einfache Programme in Kontaktplan zu verfassen
- einfache Programme und eigene Funktionsbausteine in IEC 61499 zu erstellen
- kinematische Ketten zu berechnen
- inverse Kinematiken zu berechnen
- den Unterschied zwischen Gelenks- und Arbeitsraum erklären
- Industrieroboter online und offline zu programmieren
- erkennen singuläre Punkte in der Bewegung von Industrierobotern

 

Inhalt der Lehrveranstaltung

Im Rahmen dieser LU werden folgende Teilübungen absolviert:

  • VT: Verfahrenstechnik
    Inhalt dieser Teilübung ist die SPS-Programmierung nach den IEC 61131-3 - Sprachen Sequential Function Chart (SFC) sowie Structured Text (ST) für eine verfahrenstechnische Laboranlage. Die Durchführung findet an einem Übungsnachmittag statt, die Gruppengröße (Kleingruppe) beträgt max. 4 Studenten!

  • SPS: SPS-Programmierung
    Ziel dieser Übungseinheit ist das Erlernen der SPS-Programmierung nach der IEC 61131-3 Sprache Function Block Diagram (FBD) oder (wahlweise) Ladder Diagram (LD) für eine Flaschen-Sortieranlage. Ferner soll der Umgang mit pneumatischen Systemen erlernt werden. Die Durchführung findet an einem Übungsnachmittag statt, die Gruppengröße (Kleingruppe) beträgt max. 4 Studenten!

  • IR: Industrieroboter
    Inhalt der Teilübung ist die Programmierung eines Industrieroboters (ABB IRB 140) mit der Roboterprogrammiersprache RAPID. Die Aufgabe besteht aus elementaren Handhabungs-Operationen (Greifen mit unterschiedlichen Werkzeugen, Werkzeugwechsel, Sortieren). Die Durchführung findet an einem Übungsnachmittag statt, die Gruppengröße (Kleingruppe) beträgt max. 4 Studenten!

  • Hausübung IR
    Lösen einer Kinematikaufgabe. Diese Hausübung ist Bedingung zum positiven Abschluss der IR-Laborübung!

  • VS: Verteilte Steuerungen
    Implementierung einer Steuerung für einen Portalroboter nach dem Standard IEC 61499. Die Durchführung findet an einem Übungsnachmittag statt, die Gruppengröße (Kleingruppe) beträgt max. 4 Studenten!

Methoden

- Die Themengebiete werden jeweils in ihren spezifischen Laborübungen bzw. Hausübungen behandelt.
- Bei Fragen und Problemen können die Studierenden die Hilfe des entsprechenden Übungsleiters in Anspruch nehmen

Prüfungsmodus

Prüfungsimmanent

Weitere Informationen

Anwesenheitspflicht!

Bitte unbedingt die TU Card (Studierendenausweis) zur Vorbesprechung mitbringen. Es sind nur Studierende zur Laborübung zugelassen, die an der Vorbesprechung nachweislich teilgenommen haben.

Vortragende Personen

Institut

LVA Termine

TagZeitDatumOrtBeschreibung
Mi.09:00 - 09:3006.10.2021 ZoomVorbesprechung (Vor der Vorlesung 376.047 "Automatisierungs- und Steuerungssysteme")

Leistungsnachweis

Erfolgreiches Absolvieren jeder Teilübung ist Bedingung zum positiven Abschluss der gesamten LU. Die Leistungsnachweise variieren je nach Teilübung (Einstiegstest, Durchführung, Protokoll). Die genauen Leistungsnachweise der Teilübungen werden bei der Vorstellungspräsentation (siehe Termine) vorgestellt.

Für die Übung IR ist die Hausübung bis spätestens 23.11.2021 12:00 Uhr bei Herrn DI Neuberger abzugeben.

Für die Übung VS ist das Programm zu Hause vorzubereiten und mitsamt der Testprotokolle zur Übung mit zu bringen.

Falls die IR Hausaufgabe nicht fristgerecht abgegeben oder bei Beginn der VS Übung keine Vorbereitung vorhanden ist, wird das Labor als ganzes Negativ bewertet

Gruppentermine

GruppeTagZeitDatumOrtBeschreibung
Gruppe 1Mi.14:00 - 18:0020.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 1
Gruppe 1Do.14:00 - 18:0028.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 1
Gruppe 1Di.14:00 - 16:0023.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 1
Gruppe 1Do.14:00 - 16:0016.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 1
Gruppe 2Do.14:00 - 18:0021.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 2
Gruppe 2Fr.14:00 - 18:0029.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 2
Gruppe 2Di.16:00 - 18:0023.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 2
Gruppe 2Do.16:00 - 18:0016.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 2
Gruppe 3Fr.14:00 - 18:0022.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 3
Gruppe 3Mi.14:00 - 18:0003.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 3
Gruppe 3Di.14:00 - 16:0030.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 3
Gruppe 3Do.14:00 - 16:0009.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 3
Gruppe 4Mo.14:00 - 18:0025.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 4
Gruppe 4Mi.14:00 - 18:0003.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 4
Gruppe 4Di.16:00 - 18:0030.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 4
Gruppe 4Do.16:00 - 18:0009.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 4
Gruppe 5Do.14:00 - 18:0004.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 5
Gruppe 5Mi.14:00 - 18:0017.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 5
Gruppe 5Mi.14:00 - 16:0001.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 5
Gruppe 5Fr.14:00 - 16:0010.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 5
Gruppe 6Mi.14:00 - 18:0027.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 6
Gruppe 6Do.14:00 - 18:0004.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 6
Gruppe 6Mi.16:00 - 18:0001.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 6
Gruppe 6Fr.16:00 - 18:0010.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 6
Gruppe 7Mi.14:00 - 18:0020.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 7
Gruppe 7Do.14:00 - 18:0028.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 7
Gruppe 7Do.14:00 - 16:0002.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 7
Gruppe 7Mo.14:00 - 16:0013.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 7
Gruppe 8Mi.14:00 - 18:0020.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 8
Gruppe 8Fr.14:00 - 18:0029.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 8
Gruppe 8Do.16:00 - 18:0002.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 8
Gruppe 8Mo.16:00 - 18:0013.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 8
Gruppe 9Mo.14:00 - 18:0025.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 9
Gruppe 9Mi.14:00 - 18:0003.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 9
Gruppe 9Mi.14:00 - 16:0024.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 9
Gruppe 9Di.14:00 - 16:0014.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 9
Gruppe 10Mo.14:00 - 18:0025.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 10
Gruppe 10Do.14:00 - 18:0004.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 10
Gruppe 10Mi.16:00 - 18:0024.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 10
Gruppe 10Di.16:00 - 18:0014.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 10
Gruppe 11Do.14:00 - 18:0021.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 11
Gruppe 11Fr.14:00 - 18:0005.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 11
Gruppe 11Mo.14:00 - 16:0006.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 11
Gruppe 11Mi.14:00 - 16:0015.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 11
Gruppe 12Fr.14:00 - 18:0022.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 12
Gruppe 12Fr.14:00 - 18:0005.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 12
Gruppe 12Mo.16:00 - 18:0006.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 12
Gruppe 12Mi.16:00 - 18:0015.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 12
Gruppe 13Fr.14:00 - 18:0022.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 13
Gruppe 13Mo.14:00 - 18:0008.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 13
Gruppe 13Mo.14:00 - 16:0029.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 13
Gruppe 13Di.14:00 - 16:0007.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 13
Gruppe 14Do.14:00 - 18:0028.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 14
Gruppe 14Mo.14:00 - 18:0008.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 14
Gruppe 14Mo.16:00 - 18:0029.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 14
Gruppe 14Di.16:00 - 18:0007.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 14
Gruppe 15Fr.14:00 - 18:0029.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 15
Gruppe 15Di.14:00 - 18:0009.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 15
Gruppe 15Di.14:00 - 16:0030.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 15
Gruppe 15Do.14:00 - 16:0009.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 15
Gruppe 16Di.14:00 - 18:0009.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 16
Gruppe 16Di.14:00 - 18:0016.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 16
Gruppe 16Di.16:00 - 18:0030.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 16
Gruppe 16Do.16:00 - 18:0009.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 16
Gruppe 17Mi.14:00 - 18:0010.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 17
Gruppe 17Mi.14:00 - 18:0017.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 17
Gruppe 17Mi.14:00 - 16:0001.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 17
Gruppe 17Fr.14:00 - 16:0010.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 17
Gruppe 18Mi.14:00 - 18:0010.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 18
Gruppe 18Do.14:00 - 18:0018.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 18
Gruppe 18Mi.16:00 - 18:0001.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 18
Gruppe 18Fr.16:00 - 18:0010.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 18
Gruppe 19Mo.14:00 - 18:0008.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 19
Gruppe 19Do.14:00 - 18:0018.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 19
Gruppe 19Do.14:00 - 16:0025.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 19
Gruppe 19Do.14:00 - 16:0002.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 19
Gruppe 20Di.14:00 - 18:0009.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 20
Gruppe 20Do.14:00 - 18:0018.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 20
Gruppe 20Do.16:00 - 18:0025.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 20
Gruppe 20Do.16:00 - 18:0002.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 20
Gruppe 21Mi.09:00 - 13:0010.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 21
Gruppe 21Fr.14:00 - 18:0019.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 21
Gruppe 21Fr.14:00 - 16:0003.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 21
Gruppe 21Mo.14:00 - 16:0013.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 21
Gruppe 22Mi.14:00 - 18:0010.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 22
Gruppe 22Fr.14:00 - 18:0019.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 22
Gruppe 22Fr.16:00 - 18:0003.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 22
Gruppe 22Mo.16:00 - 18:0013.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 22
Gruppe 23Mi.14:00 - 18:0027.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 23
Gruppe 23Di.14:00 - 18:0016.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 23
Gruppe 23Mo.14:00 - 16:0006.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 23
Gruppe 23Di.14:00 - 16:0014.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 23
Gruppe 24Mi.14:00 - 18:0027.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 24
Gruppe 24Di.14:00 - 18:0016.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 24
Gruppe 24Mo.16:00 - 18:0006.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 24
Gruppe 24Di.16:00 - 18:0014.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 24
Gruppe 25Do.14:00 - 18:0021.10.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VT 25
Gruppe 25Mi.14:00 - 18:0017.11.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)SPS 25
Gruppe 25Di.14:00 - 16:0007.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)IR 25
Gruppe 25Mi.14:00 - 16:0015.12.2021 Odo-Struger-Labor (CD 04 12)VS 25

LVA-Anmeldung

Von Bis Abmeldung bis
06.10.2021 12:00 15.11.2021 00:00 15.11.2021 00:00

Gruppen-Anmeldung

GruppeAnmeldung VonBis
Gruppe 106.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 206.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 306.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 406.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 506.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 606.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 706.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 806.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 906.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1006.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1106.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1206.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1306.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1406.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1506.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1606.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1706.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1806.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 1906.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 2006.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 2106.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 2206.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 2306.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 2406.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Gruppe 2506.10.2021 18:0013.10.2021 18:00
Labor Voranmeldung22.09.2021 09:0006.10.2021 11:00

Curricula

StudienkennzahlVerbindlichkeitSemesterAnm.Bed.Info
066 506 Energie- und Automatisierungstechnik Pflichtfach1. Semester
066 507 Telecommunications Pflichtfach1. Semester
066 938 Technische Informatik Gebundenes Wahlfach

Literatur

Für alle Übungen gibt es jeweils ein Übungsskript. Bei Fragen zu den Inhalten wenden Sie sich bitte an den jeweiligen Übungsbetreuer!

Vorkenntnisse

Besuch der VO 376.047 Automatisierungs- und Steuerungssysteme empfehlenswert.

Begleitende Lehrveranstaltungen

Weitere Informationen

  • Anwesenheitspflicht!

Sprache

Deutsch